Μηνύματα για την ελάφρυνση του χρέους, αλλά και τις πιθανές δεσμεύσεις που μπορεί να συνοδεύουν τα μέτρα αυτά, το είδος της μεταμνημονιακής επιτήρησης, την αναγκαιότητα συνέχισης των μεταρρυθμίσεων και την επίτευξη διατηρήσιμης ανάπτυξης, και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την οικονομία, έστειλαν από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ και ο ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στην «τρόικα», Ντέκλαν Κοστέλο.
Το χρέος πρέπει να καταστεί διαχειρίσιμο
Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο για μέτρα μελλοντικής ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, επισημαίνοντας ωστόσο ότι, παρότι όλοι συμφωνούν πως το χρέος πρέπει να γίνει διαχειρίσιμο, αυτό που προέχει για να πετύχουμε κάτι τέτοιο είναι η ανάπτυξη και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Κατά τον κ. Ρέγκλινγκ, «η πρόσθετη ελάφρυνσή του δεν είναι το σημαντικότερο πράγμα που χρειάζεται να συμβεί, για να πετύχουμε κάτι τέτοιο. Αυτό που η Ελλάδα πρωταρχικά χρειάζεται είναι η ανάπτυξη, οι συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις και μια οικονομία φιλική προς την επιχειρηματικότητα, με επαρκή δημόσια διοίκηση».
Ο ίδιος επισήμανε πως δεδομένου ότι ο EFSF και ο ESM είναι με διαφορά οι δύο μεγαλύτεροι πιστωτές της Ελλάδας, κατέχοντας πάνω από το 50% του δημόσιου χρέους της, είναι πολύ σημαντικό για τους δύο θεσμούς η οικονομία να ευημερεί και τα δάνεια της χώρας να αποπληρωθούν. «Οι πιστωτές της Ελλάδας έκαναν σημαντικές προσπάθειες στο παρελθόν για να γίνει αυτό δυνατό και θα συνεχίσουν να πράττουν το ίδιο» διαβεβαίωσε.
Ανάγκη για πρόσθετα μέτρα βλέπει ο Κοστέλο
Την πεποίθηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα για να διευθετηθεί και να καταστεί βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας, μετέφερε στο Τρίτο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ο Ντέκλαν Κοστέλο διαφοροποιούμενος ουσιαστικά από τον επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, που άφησε μεν ανοιχτό το ενδεχόμενο ελάφρυνσης, επισημαίνοντας ωστόσο ότι δεν είναι αυτή που προέχει.
Κατά τον κ. Κοστέλο, στην τελευταία έκθεση συμμόρφωσης που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της 3ης αξιολόγησης, επικαιροποιούνται οι εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και επιβεβαιώνεται ότι πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα (για την ελάφρυνση).
Ποια μέτρα μπορεί να ληφθούν για το χρέος
Ο κ. Ρέγκλινγκ υπενθύμισε πάντως ότι στους επόμενους μήνες οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα εξετάσουν αν η Ελλάδα όντως χρειάζεται ελάφρυνση, προκειμένου να διασφαλιστεί η διατηρησιμότητα του χρέους της.
Στο τραπέζι θα πέσουν μεταξύ άλλων το ενδεχόμενο επέκτασης της ωρίμανσης, η παραίτηση από την πληρωμή κάποιων τόκων σε μέρος των δανείων του EFSF, καθώς και η αναδιανομή, πίσω στη χώρα, των εσόδων από τα ελληνικά ομόλογα, που σήμερα διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
«Η δήλωση του Eurogroup ήταν πολύ ακριβής ως προς το τι μπορεί να γίνει, παρότι ακόμη δεν γνωρίζουμε αν τα μέτρα αυτά τελικά θα χρειαστούν στο τέλος του προγράμματος, ούτε πόσο απαραίτητα θα είναι» τόνισε.
Υπενθύμισε ότι ένα από τα συμφωνηθέντα benchmarks είναι η διατήρηση πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος 3,5% στο ΑΕΠ μέχρι το 2022 και για αυτό η επίτευξη ανάπτυξης είναι απαραίτητη.
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, επισήμανε, θα μπορούσαν να συνδεθούν με έναν μηχανισμό που θα προσδιορίσει τι μέλλει γενέσθαι αν η ανάπτυξη δεν ανέλθει στο ύψος των προσδοκιών ή είναι μεγαλύτερη από το αναμενόμενο.
«Αυτό είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών: άλλωστε, οι χώρες- πιστωτές αναλαμβάνουν το ρίσκο των δανείων μέσω του ESM και δεν θέλουν να αναλάβουν περισσότερο (ρίσκο) από ό,τι χρειάζεται, καθώς αυτό θα είναι δύσκολο να εξηγηθεί στους ψηφοφόρους πίσω στην πατρίδα. Τέτοιος μηχανισμός θα σχεδιαστεί στους επόμενους μήνες, αλλά είναι πολύ πρώιμο να πούμε σήμερα πώς ακριβώς θα μοιάζει» τόνισε.
Ρέγκλινγκ: Το ταξίδι δεν έχει τελειώσει, θα πάρει ακόμη χρόνο
«Η Ελλάδα έχει διανύσει μακρύ δρόμο για την ανάκαμψη από την κρίση του 2009 και για να διορθώσει τις ανισορροπίες που αυτή (η κρίση) πυροδότησε. Αν όλα πάνε καλά, σύντομα δεν θα χρειάζεται πια οικονομική βοήθεια από τους εταίρους της στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, το ταξίδι δεν έχει τελειώσει- απέχουμε πολύ από κάτι τέτοιο. Το να γίνει η Ελλάδα μια σύγχρονη, ανταγωνιστική και ανθεκτική οικονομία, θα πάρει περισσότερο χρόνο και θα διαρκέσει πολύ μετά το τέλος του προγράμματος του ΕSM (σ.σ.: που αναμένεται τον Αύγουστο). Αυτό είναι το πιο σημαντικό μου μήνυμα σήμερα» τόνισε χαρακτηριστικά ο Ρέγκλινγκ από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Στα επόμενα χρόνια, η Ελλάδα μπορεί να πετύχει τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της μόνο αν συνεχίσει να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις πολιτικής. Θα χρειαστεί πολλή επιμονή (στις προσπάθειες), για να ανακτήσει τη διαρκή εμπιστοσύνη των επενδυτών και να θέσει την οικονομία της σε διατηρήσιμο έδαφος. Η Ελλάδα όμως, δεν είναι μόνη της. Είναι μέρος της Ευρώπης […] Κι έτσι η Ευρώπη θα συνεχίσει να στέκεται δίπλα της. Ιδίως ο ESM» τόνισε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Κοστέλο: Το στοίχημα είναι η διατηρήσιμη ανάκαμψη μεσομακροπρόθεσμα – Απομένει μακρύς δρόμος
«Αν κοιτάξετε τις μακροοοικονομικές ανισορροπίες που πυροδότησαν την κρίση στην Ελλάδα, όπως το δημοσιονομικό έλλειμμα και το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών, τότε αυτές οι ανισορροπίες έχουν διορθωθεί σε μεγάλο βαθμό» επισήμανε σε άλλη ενότητα του Φόρουμ, ο κ. Κοστέλο για να προσθέσει:
«Αν όμως κοιτάξετε τους δείκτες σε όρους μετοχών (stock terms), εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα ισολογισμού: Το δημόσιο χρέος παραμένει πολύ υψηλό, όπως και η ανεργία και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η εμπειρία δείχνει ότι η διόρθωση των προβλημάτων ισολογισμού παίρνει πολύ χρόνο. Το θέμα δεν είναι λοιπόν αν η Ελλάδα θα ολοκληρώσει επιτυχώς το πρόγραμμα, το πραγματικό ζήτημα είναι αν η Ελλάδα μπορεί να πετύχει διατηρήσιμη ανάκαμψη μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα».
Κατά τον ίδιο, σε επίπεδο νομοθετικών προβλέψεων, ό,τι ζητείτο από το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας έχει εν πολλοίς υιοθετηθεί και απομένει η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, η οποία είναι σε εξέλιξη.
Αν λοιπόν σε όρους νομοθετικού έργου, έχουμε προχωρήσει πάρα πολύ, πρόσθεσε, σε επίπεδο εφαρμογής απομένει μακρύς δρόμος να διανυθεί.
«Για αυτό χρειάζεται εποπτεία»
Εξέφρασε δε τον φόβο ότι, «παρότι η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα έχει κάνει μεγάλη πρόοδο, ενδεχομένως να μην είναι ακόμη ικανή να εφαρμόσει μόνη της τις μεταρρυθμίσεις, για αυτό και χρειάζεται κάποιου είδους εποπτεία. Όλοι ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να τα βάλουμε όλα κάτω και να αναληφθούν δεσμεύσεις για την εφαρμογή τους», σημείωσε.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι όταν η Κομισιόν κάνει αναλύσεις βιωσιμότητας χρέους διατυπώνει προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας στην περίοδο έως το 2040, αλλά «νομίζω ότι, ρεαλιστικά, είναι τα επόμενα τρία ή τέσσερα χρόνια που μετράνε περισσότερο».
