Κύπρος: Ημέρα εκλογών η σημερινή για τη Μεγαλόνησο. Οι κάλπες έχουν ανοίξει από το πρωί και οι Κύπριοι προσέρχονται στα εκλογικά κέντρα, προκειμένου να ψηφίσουν στις 13ες προεδρικές εκλογές στα 58 χρόνια ιστορίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ελληνοκύπριος πρόεδρος, Τουρκοκύπριος αντιπρόεδρος
Οι πρώτες εκλογές έγιναν τον Φεβρουάριο του 1959, λίγους μήνες πριν την επίσημη εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως προβλέπει το Σύνταγμα, το πολίτευμα είναι προεδρικό, με πρόεδρο Ελληνοκύπριο και αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο, των οποίων η θητεία είναι πενταετής.
Ο πρόεδρος εκλέγεται από την ελληνοκυπριακή κοινότητα και ο αντιπρόεδρος από την τουρκοκυπριακή. Λόγω του προεδρικού συστήματος, η κυβέρνηση δε χρειάζεται ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή.
Ιστορική αναδρομή
Πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είχε εκλεγεί ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, ενώ πρώτος αντιπρόεδρος είχε αναδειχθεί ο δρ. Φαζίλ Κιουτσούκ. Το 1963-64, ωστόσο, οι Τουρκοκύπριοι αποσύρθηκαν σε θύλακες και σχημάτισαν τη δική τους διοίκηση. Μάλιστα, από το 1983 ανακήρυξαν μονομερώς στο βόρειο τμήμα της Κύπρου την αποκαλούμενη «Τουρκική Δημοκρατία Βορείου Κύπρου (ΤΔΒΚ)», η οποία αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.
Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται αυτός που θα εξασφαλίσει το 50+1% των ψήφων. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, διεξάγεται δεύτερος γύρος, μια εβδομάδα μετά, μεταξύ των δύο πρώτων υποψηφίων.
Τι έγινε στις προηγούμενες εκλογές
Από το 1959, ο Μακάριος εκλεγόταν από τον πρώτο γύρο. Το 1959 ανθυποψήφιός του ήταν ο Ιωάννης Κληρίδης, πατέρας του Γλαύκου Κληρίδη. Ο Μακάριος απέσπασε το 66,29% των ψήφων.
Τι 1965, οι εκλογές αναβλήθηκαν, λόγω των διακοινοτικών ταραχών του 1963-1964 και έτσι παρατάθηκε για τρία χρόνια η θητεία Μακαρίου.
Στις προεδρικές του 1968, υποψήφιοι ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο γιατρός Τάκης Ευδόκας. Ο Μακάριος εξελέγη πανηγυρικά από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό 96,26%.
Το 1973 ο Μακάριος επανεκλέχτηκε χωρίς εκλογές, γιατί δεν είχε ανθυποψήφιο. Παρέμεινε πρόεδρος μέχρι το θάνατό του, στις 3 Αυγούστου 1977.
Στις 10/09/1977, με συμφωνία όλων των πολιτικών δυνάμεων, εξελέγη ο Σπύρος Κυπριανού για το υπόλοιπο της θητείας του Μακαρίου, μέχρι το Φεβρουάριο του 1978.
Στις εκλογές του 1978, εξελέγη ο Σπύρος Κυπριανού χωρίς ανθυποψήφιο.
Το 1983, υποψήφιοι ήταν οι Σπύρος Κυπριανού, Γλαύκος Κληρίδης, Βάσος Λυσσαρίδης. Νικητής αναδείχθηκε ο Κυπριανού, από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό 56,54%.
Τις προεδρικές Εκλογές του 1988 διεκδίκησαν οι Γιώργος Βασιλείου, Γλαύκος Κληρίδης, Βάσος Λυσσαρίδης, Θράσος Γεωργιάδης. Κέρδισε ο Βασιλείου, στο δεύτερο γύρο, με 51,6%.
Το 1993, υποψήφιοι ήταν οι Γιώργος Βασιλείου, Γλαύκος Κληρίδης, Πασχάλης Πασχαλίδης, Γεώργιος Μαυρογένης, Γιαννάκης Ταλιώτης. Παρότι ο Βασιλείου ήταν μπροστά με μεγάλη διαφορά στον α’ γύρο, πρόεδρος εξελέγη στον β’ γύρο ο Γλαύκος Κληρίδης, με ποσοστό 50,31%. Ο Κληρίδης κέρδισε και πάλι το 1998 στον β’ γύρο με 50,82%.
Οι προεδρικές του 2003 ήταν εκλογές ενός γύρου και νικητής αναδείχθηκε ο Τάσσος Παπαδόπουλος με ποσοστό 51,51%.
Το 2008 εκλέχτηκε στο β’ γύρο ο Δημήτρης Χριστόφιας, με ποσοστό 53,36%. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του ΑΚΕΛ, που το κόμμα κατήλθε αυτόνομα.
Στις προεδρικές του 2013, υποψήφιοι ήταν οι Νίκος Αναστασιάδης, Σταύρος Μαλάς, Γιώργος Λιλλήκας, Γεώργιος Χαραλάμπους, Πραξούλα Αντωνιάδου-Κυριακού, Λάκης Ιωάννου, Λουκάς Σταύρου, Μακαρία – Άντρη Στυλιανού, Σόλων Γρηγορίου, Κώστας Κυριάκου, Ανδρέας Ευστρατίου. Πρόεδρος εξελέγη ο Νίκος Αναστασιάδης, στο β΄ γύρο με 57.48%. Ο Σταύρος Μαλάς , τον οποίο υποστήριζε το ΑΚΕΛ πήρε 42, 52%.
Τι αναμένουμε φέτος
Όσον αφορά τις σημερινές εκλογές, οι αναλυτές εκτιμούν ότι, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα κριθούν στο δεύτερο γύρο, στις 4 Φεβρουαρίου. Εκτιμούν, ακόμη, ότι το τελικό αποτέλεσμα θα καθορίσουν οι «αναποφάσιστοι» και η «κρυφή ψήφος».
Κατά την προεκλογική εκστρατεία, οι υποψήφιοι επανέλαβαν σε όλα τα θέματα -Κυπριακό, υδρογονάνθρακές, οικονομία, εσωτερική διακυβέρνηση- τις γνωστές τους θέσεις, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως επισημαίνουν αρθρογράφοι, με «υπερβολικές υποσχέσεις και λαϊκισμούς».
Στο Κυπριακό, οι υποψήφιοι δεν παρουσίασαν «νέες και ευφάνταστες» ιδέες , εκτός από κάποιες αναφορές του Νικόλα Παπαδόπουλου σε πιο ορθολογική οργάνωση των συνομιλιών.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Σταύρος Μαλάς στηρίζουν τη συνέχιση της μέχρι τώρα διαπραγμάτευσης, ενώ ο Νικόλας Παπαδόπουλος προκρίνει ακύρωση των συγκλίσεων, οι οποίες επιτεύχθηκαν από το 2008.
Οι διαφοροποιήσεις Αναστασιάδη – Μαλά εντοπίζονται σε θέματα τακτικής. Ο Αναστασιάδης υπερασπίζεται τους χειρισμούς του, ενώ ο Σταύρος Μαλάς τον επικρίνει, υποστηρίζοντας ότι έχασε μια σημαντική ευκαιρία για συμφωνία το περασμένο καλοκαίρι στο Κραν Μοντανά.
Από τους πέντε βασικούς υποψήφιους, ο μόνος που ξεκάθαρα απορρίπτει λύση ομοσπονδίας είναι ο Χρίστος Χρίστου του ΕΛΑΜ, χωρίς και πάλι να προτείνει καινούργια προσέγγιση.
Από τις θέσεις των υποψηφίων, ξεχωρίζουν και οι προτάσεις Νικόλα Παπαδόπουλου και Γιώργου Λιλλήκα για καλύτερη αξιοποίηση του Εθνικού Συμβουλίου, με συγκεκριμένες δομές και διαδικασίες, καθώς και για την ανάγκη συμμετοχής εμπειρογνωμόνων στη διαχείριση του Κυπριακού, αλλά και ευρύτερα της εξωτερικής πολιτικής.
Ο Γ. Λιλλήκας τάσσεται υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για τη μορφή λύσης του Κυπριακού, θέση την οποία δεν φαίνεται να απορρίπτουν οι κύριοι Παπαδόπουλος και Χρίστου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
