Του Θωμά Καλέση
Κυριακή 7 Ιανουαρίου του 2018. Ο Ντένιζ Νάκι, ο ποδοσφαιριστής με τις κουρδικές ρίζες, αλλά και τις πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές τοποθετήσεις για το τουρκικό καθεστώς του Ερντογάν, οδηγεί το αμάξι του στην πόλη Ντίρεν της Γερμανίας. Την πόλη όπου γεννήθηκε και όπου έκανε τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα. Ξαφνικά ένα μαύρο βαν τον πλησιάζει. Άγνωστοι σηκώνουν τα όπλα και τον πυροβολούν. Ευτυχώς δεν θα τον τραυματίσουν.
Ο ίδιος θα οδηγήσει τελικά το αυτοκίνητό του στο αστυνομικό τμήμα της πόλης και εκεί τον περιμένει μια πολύωρη κατάθεση. Θα τους δείξει και τα σημάδια από τις σφαίρες που τρύπησαν το αμάξι του. Και θα τους εξηγήσει για μία ακόμη φορά, πως πίσω και από αυτή την επίθεση που δεν είναι η πρώτη, κρύβεται ένα καθεστώς. Το καθεστώς της τουρκικής κυβέρνησης. Το καθεστώς του Ερντογάν. Για εκείνους, ο Ντένιζ Νάκι δεν είναι ένας ποδοσφαιριστής. Είναι ένας Κούρδος τρομοκράτης του PKK.
Λατρεύεται στο St. Pauli
Στην ποδοσφαιρική του καριέρα, ο Ντένιζ Νάκι ουδέποτε θεωρήθηκε ο παίκτης που θα αφήσει εποχή στο ποδόσφαιρο. Ακόμη και έτσι όμως, δεν ήταν η τεχνική του στο ποδόσφαιρο, αυτή που τον μετέτρεψε σε αντικείμενο λατρείας για τους οπαδούς της Ζανκτ Πάουλι, της ομάδας με τα ιδιαίτερα αθλητικά, μα κυρίως πολιτικά χαρακτηριστικά, μιας γειτονιάς κοντά στο λιμάνι του Αμβούργου. Οι φίλοι της δεν δίνουν ποτέ σημασία στο αποτέλεσμα. Έχουν ως εναλλακτικό έμβλημα τη νεκροκεφαλή και ως κύριο χαρακτηριστικό τον αντιφασισμό. Τα βράδια πριν από τα ντέρμπι μαζεύονται όλοι στη παμπ για τα προεόρτια κάθε αναμέτρησης και θα επιστρέψουν εκεί μετά το τέλος, ανεξάρτητα από το αν νίκησε ή έχασε η ομάδα.
Το καλοκαίρι του 2009 ο Νάκι, έπειτα από ένα πέρασμα από τη Μπάγερ Λεβερκούζεν και έναν εξάμηνο δανεισμό στην Ροτ – Βάις Άλεν, θα πάρει μεταγραφή για την ομάδα της Ζανκτ Πάουλι. Και από τις 9 του Νοέμβρη του ίδιου έτους, θα ριζώσει για τα καλά στις καρδιές των οπαδών της. Κόντρα στη μισητή Χάνζα Ρόστοκ, των κατά πλειοψηφία ακροδεξιών οπαδών που δεν σταματούν να τον βρίζουν για την καταγωγή του, ο Νάκι θα πετύχει το γκολ της νίκης στο 84’. Η Πάουλι θα κερδίσει με 2-0 και στο τέλος η απάντηση που θα δώσει θα είναι εκκωφαντική.
Μπροστά στο πέταλο των οπαδών της ομάδας του, ο Νάκι θα πάρει δύο σημαίες από την κερκίδα. Τη μία θα την απλώσει προσεκτικά και την άλλη θα την καρφώσει στο χορτάρι του γηπέδου. Υπό τις έξαλλες ιαχές οπαδών και συμπαικτών, θα στήσει το δικό του πάρτι.
Στην πρώτη του σεζόν στην Πάουλι, ο Νάκι θα παίξει σε 30 αγώνες, θα πετύχει εφτά γκολ και μοιράσει οκτώ ασίστ. Έχει κάθε δικαίωμα να κάνει τον…οργανωτή, στα πανηγύρια ανόδου της ομάδας του στη μεγάλη κατηγορία, αν και εκεί τα πράγματα γι’ αυτόν δεν θα εξελιχθούν το ίδιο καλά. Σε 20 συμμετοχές θα πετύχει μόλις ένα γκολ κόντρα στην Βόλφσμπουργκ και η Πάουλι θα επιστρέψει άμεσα στην δεύτερη κατηγορία.
Στην τελευταία του σεζόν με την καφέ και άσπρη φανέλα, θα ταλαιπωρηθεί από τραυματισμούς και έπειτα από δύο παιχνίδια με την ομάδα Νέων, οι δρόμοι Νάκι και Πάουλι θα χωρίσουν οριστικά το 2012 με τον ίδιο να ξεσπά σε λυγμούς στον τελευταίο γύρο αποχαιρετισμού στο ιστορικό Μίλερντορ.
Πάντερμπορν και…Γκεντσερμπιρλιγκί
Μετά την Πάουλι θα ακολουθήσει μια σχετικά καλή σεζόν στην Πάντερμπορν (23 συμ. – 2 γκολ) και από εκεί πρώτη μεταγραφή για την Τουρκία και την Γκεντσερμπιρλιγκί όπου σε 23 συμμετοχές δεν θα καταφέρει να βρει εστία. Ωστόσο αυτό, ελάχιστη σημασία έχει, διότι το παιχνίδι πλέον για τον Νάκι δεν παίζεται πλέον στους αγωνιστικούς χώρους, αλλά στο πεδίο της φίμωσης και της ανελευθερίας του καθεστώτος Ερντογάν.
Είναι η στιγμή που οι Κουρδικές ρίζες του Νάκι και ο πόλεμος στο Κομπάνι θα τον οδηγήσουν σε πολύ πιο ουσιώδεις πολιτικές πράξεις από το κάρφωμα της σημαίας μιας ομάδας σε ένα αντίπαλο -έστω και πολιτικά- γήπεδο. Είναι η στιγμή που ο Νάκι θα πάρει ξεκάθαρα θέση υπέρ των Κούρδων ανταρτών και εναντίον του ISIS. Και αυτό θα το πληρώσει. Τυφλά, απροειδοποίητα όπως τον «χτυπούσαν» πάντα.
Στις 5 Νοέμβρη του 2014 θα δεχθεί την πρώτη επίθεση στην Άγκυρα από δύο αγνώστους, οι οποίοι θα τον πλησιάσουν, θα τον χτυπήσουν άσχημα και εν’ συνεχεία θα τον προειδοποιήσουν ότι αυτό είναι μόνο η αρχή. Ο ίδιος φεύγει από την Γκεντσερμπιρλιγκί καθώς δηλώνε… “δεν νιώθω πια ασφαλής εδώ. Τώρα απλώς με χτύπησαν, την επόμενη φορά μπορεί να με μαχαιρώσουν”, αλλά η καρδιά του παραμένει κοντά στους αγώνες των Κούρδων ανταρτών.
Η μεταγραφή στην Άμεντσπορ
Το καλοκαίρι του 2015 θα επιστρέψει στην Τουρκία, αλλά σε περισσότερο οικεία μέρη, όπως για παράδειγμα το Ντιγιάρμπακιρ, ώστε να φορέσει τα χρώματα της Άμεντ. Τον Δεκέμβρη θα σταθεί και πάλι δίπλα στους συναγωνιστές του με την κάμερα μιας γερμανικής εφημερίδας να τον ακολουθεί, όμως αυτή τη φορά έχει να αντιμετωπίσει και το κράτος του Ερντογάν.
Σε ένα νικηφόρο παιχνίδι της Άμεντ για τον θεσμό του κυπέλλου κόντρα στην Μπούρσασπορ ο Νάκι δεν θα χάσει την ευκαιρία. Μιλά ξεκάθαρα για το που την αφιερώνει. «Αφιερώνουμε αυτή τη νίκη ως δώρο σε όσους έχασαν τη ζωή τους και σε εκείνους που τραυματίστηκαν κατά την καταστολή στη γη μας, η οποία διήρκεσε περισσότερο από 50 ημέρες. Εμείς ως Άμεντσπορ δεν σκύψαμε τα κεφάλια μας και δεν θα το κάνουμε πότε. Πήγαμε στο γήπεδο με την πίστη μας στην ελευθερία και κερδίσαμε». Είναι μια δήλωση που ο Ερντογάν δεν θα να την χωνέψει ποτέ.
Βλέπετε εκείνη την εποχή, οι μάχες μεταξύ του τουρκικού στρατού και των Κούρδων βρισκόταν στην κορύφωσή τους με πολλά θύματα και τραυματίες -άμαχοι κυρίως- στις κουρδικές πόλεις. Το τουρκικό καθεστώς στην προσπάθεια να ελέγξει την κατάσταση έχει επιβάλλει απαγόρευση κυκλοφορίας, ενώ όποιος εκφράζεται υπέρ του κουρδικού λαού ή ακόμα και υπέρ της ειρηνικής διευθέτησης του ζητήματος, διώκεται από την τουρκική δικαιοσύνη. Κάτι που ο Νάκι θα παραβιάσει.
Και θα το πληρώσει ακριβά. Και αυτό. Θα τιμωρηθεί από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία με αποκλεισμό 12 αγωνιστικών και πρόστιμο που φτάνει τις 19.500 τουρκικές λίρες. Ούτε εκεί όμως θα σταματήσει. Κάτω από τον αγκώνα του, έχει ένα τατουάζ που γράφει τη λέξη “Azadi” που σημαίνει “Ελεύθερος”. Είναι μόλις 28 χρονών.
“Οι τούρκοι με θεωρούν τρομοκράτη, έναν αντάρτη του PKK”
Μιλώντας πρόσφατα σε ένα γερμανικό περιοδικό, ο Ντένιζ Νάκι εξήγησε πλήρως γιατί βιώνει αυτό το μίσος από το καθεστώς του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
-Ντένιζ, παίζεις για την Άμεντσπορ. Πες μας λίγα λόγια για αυτό το club;
«Η Άμεντσπορ είναι μια κουρδική ομάδα, εξ’ ου και το όνομα Amed (Σημείωση: Στα Κουρδικά σημαίνει το όνομα της πόλης Ντιγιάρμπακιρ), δεδομένου ότι το ρόστερ της αποτελείται κατά 90% από Κούρδους ποδοσφαιριστές. Υπάρχουν βέβαια και Τούρκοι. Είμαστε στην τρίτη κατηγορία της Τουρκίας, αν και το πρωτάθλημα αποκαλείται 2. Liga. Το κλαπμ είναι συνδεδεμένο με το κόμμα «HDP» το οποίο ουσιαστικά βρίσκεται στην τοπική αυτοδιοίκηση της πόλης. Είναι μια καλή ομάδα».
-Έμεινα έκπληκτος από την ονομασία. Και τι συμβαίνει όταν παίζεις εκτός έδρας με τους Τούρκους εθνικιστές;
“Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η Άμεντ είναι ένας σύλλογος από το Ντιγιάρμπακιρ. Βέβαια, όταν παίζουμε εκτός έδρας έχουμε απέναντί μας όλη αυτή την ατμόσφαιρα που νιώθεις όταν παίζεις ενάντια σε μια ολόκληρη χώρα. Βλέπουμε μόνο τουρκικές σημαίες, σαν προερχόμαστε από άλλο πλανήτη. Και φωνάζουν εναντίον μας διάφορα συνθήματα, όπως… «Έξω το ΡΚΚ! Έξω οι τρομοκράτες».
-Για πάμε και στο τατουάζ που έχεις στο χέρι. Τι σημαίνει αυτό το Azadi;
«Azadi στην κουρδική γλώσσα σημαίνει «Ελευθερία». Είχα πρόβλημα τις τελευταίες εβδομάδες όταν το είδαν και το έμαθαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οι Τούρκοι με φωνάζουν τρομοκράτη και θεωρούν ότι το τατουάζ αποτελεί προπαγάνδα για το ΡΚΚ. Δεν μπορώ να καταλάβω τι πρόβλημα έχουν, εκτός του ότι είναι γραμμένο στα κουρδικά. Αν ήταν γραμμένο στα τούρκικα, λογικά δεν θα είχε ασχοληθεί κανείς. Τώρα όμως γι’ αυτούς είμαι ένας τρομοκράτης. Ένας αντάρτης του ΡΚΚ, που κάνει προπαγάνδα».
-Στις εφημερίδες έχουμε διαβάσει ότι σ’ αποδοκιμάζουν έντονα στα εκτός έδρας παιχνίδια. Είναι όντως έτσι τα πράγματα;
«Ναι εκτός έδρας με αποδοκιμάζουν σχεδόν σε κάθε επαφή μου με την μπάλα. Μπορείτε να το διαπιστώσετε αυτό από διαδικτυακούς τόπους οπαδών στην Τουρκία. Προσπαθούν να με πιέσουν από τότε που έγινε γνωστή η ιστορία με το τατουάζ. Νομίζω ωστόσο ότι το νόημα είναι κάτι ωραίο: Ελεύθερία – για όλους τους λαούς! Όχι μόνο για τους Κούρδους. Θα πρέπει να αποτελεί σύμβολο για όλους τους καταπιεσμένους λαούς. Αν αυτό θεωρείται τρομοκρατική προπαγάνδα, τότε δεν μπορεί κανείς να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους».
-Το μήνυμα του τατουάζ, είναι αρκετά σαφές. Στην ομάδα, στο κλαμπ, είστε πολιτικά ενεργοί σε ότι αφορά το Κουρδικό ζήτημα;
«Ναι είμαστε πολύ. Βέβαια δεν ξέρω αν κάποιος μπορεί να το αποκαλέσει αυτό πολιτική. Επισκέφθηκα πρόσφατα το Σιρζέ και είδα ακριβώς αυτό που γίνεται. Ήμουν εκεί πριν από ένα – δύο μήνες και ξεκίνησα μια εκστρατεία. Έχω επισκεφθεί 16 οικογένειες και προσπαθώ να τις βοηθήσω οικονομικά. Κάνουμε ότι μπορούμε προς αυτή την κατεύθυνση, παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν ακόμη και από την απαγόρεση της κυκλοφορίας».
-Που μένεις ακριβώς στο Ντιγιάρμπακιρ;
«Ζω περίπου εφτά – οχτώ χιλιόμετρα έξω από την πόλη».
-Σ’ αυτή την περιοχή, οι γείτονες πως σας αντιμετωπίζουν; Είναι φυσιολογική η ζωή εκεί;
«Αν ζει κανείς 10 χιλιόμετρα από εδώ, τότε μπορεί να διαπιστώσει ότι τη μέρα η ζωή είναι φυσιολογική. Το βράδυ τα πάντα αλλάζουν. Περίπου στις 20.00 με 21.00 η ώρα το Ντιγιάρμπακιρ είναι μια νεκρή πόλη. Όλοι οι πολίτες βρίσκονται στο σπίτι τους, υπό τον φόβο βομβιστικής επίθεσης. Και σκεφτείτε ότι είναι μια μεγάλη πόλη. Μια πραγματική μητρόπολη που εμείς αποκαλούμε πρωτεύουσα του Κουρδιστάν”.
