Συνέντευξη στον Σταμάτη Βαλασιάδη
Η έξοδος της χώρας δεν σημαίνει ότι εν μία νυκτί θα περάσουμε από την κόλαση στον παράδεισο, δηλώνει μεταξύ άλλων ο Δημήτρης Παπαδημούλης στη συνέντευξη που παραχώρησε στην Politik – και απαντώντας στην ερώτηση εάν πιστεύει ότι οι πολίτες θα νιώσουν την ανάγκη να πανηγυρίσουν, όταν τον Αύγουστο έρθει το τέλος της «εποχής των μνημονίων».
Διαβεβαιώνει, ωστόσο, ότι μετά το τέλος του προγράμματος θα επανέλθουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και θα αυξηθεί σταδιακά ο κατώτατος μισθός με τρόπο που θα ενισχυθεί η ελληνική οικονομία και θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά της.
Ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται στα «τραγικά λάθη» που έκαναν τα τελευταία 25 χρόνια οι πολιτικές ηγεσίες της Ελλάδας και της πΓΔΜ, ενώ θεωρεί πως το ψήφισμα για την άμεση απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, «ένα μήνυμα σπάνιας ομοφωνίας για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα και προς την Τουρκία, ότι με ευθύνη της κλείνει την πόρτα προς την Ευρώπη, αλλά και ένα μήνυμα ομοψυχίας προς την Ελλάδα, που δείχνει την αξία που έχει η εθνική συνεννόηση και η σοβαρότητα σε ό,τι αφορά στην υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων.
Ο κ. Παπαδημούλης πιστεύει πως η κυβέρνηση Τσίπρα «τηρεί τις δεσμεύσεις της, εκεί που οι προηγούμενες κυβερνήσεις απέτυχαν παταγωδώς, έπαιρναν μέτρα, βύθιζαν όλο και περισσότερο τη χώρα στην ύφεση και την κρίση, χωρίς κανένα απολύτως αποτέλεσμα». Και έχει τη γνώμη πως το συμφέρον της χώρας είναι να γίνουν οι εκλογές στην ώρα τους, στο τέλος της τετραετίας, και πως αυτές οι εκλογές θα είναι ένα σκληρό ντέρμπι μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι και πάλι το πρώτο κόμμα.
πΓΔΜ
Κύριε Παπαδημούλη, βρίσκεστε ένα χρόνο πριν από την ολοκλήρωση της δεύτερης θητείας σας στην Ευρωβουλή. Έχοντας ζήσει συνολικά εννιά χρόνια στις Βρυξέλλες, θα έχετε διαπιστώσει κι εσείς πως στην καθημερινή γλώσσα για όλους τους άλλους –πλην των Ελλήνων– από το «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» το μόνο που έχει μείνει είναι το «Μακεδονία». Αν –μετά από μια συμφωνία– μπει μπροστά ένας γεωγραφικός προσδιορισμός, πιστεύετε πως αυτός θα περάσει και στην καθημερινή χρήση ή η ζημιά που έχει γίνει είναι ανεπανόρθωτη;
Τα τελευταία 25 χρόνια, οι πολιτικές ηγεσίες της Ελλάδας και της πΓΔΜ έκαναν τραγικά λάθη. Δεν διέβλεψαν το εθνικό συμφέρον και των δύο πλευρών, παρέμειναν εγκλωβισμένες σε αδιέξοδες πολιτικές, που συνέβαλαν από τη μια στην ενίσχυση του σκέτο «Μακεδονία», αλλά και στη διαιώνιση του προβλήματος, με συνέπεια το μπλοκάρισμα του διεθνούς προσανατολισμού της γειτονικής χώρας.
Στην παρούσα φάση, υπάρχει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για οριστική επίλυση του ονοματολογικού, με τις δύο κυβερνήσεις να έχουν πυκνώσει τις διαπραγματεύσεις, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, για μια αμοιβαία αποδεκτή ονομασία. Το ζήτημα είναι να γίνονται κατανοητές και να ενσωματωθούν στη συμφωνία οι ευαισθησίες και των δύο πλευρών, και –εάν προκύψει συμφωνία– να έχει και διεθνή δεσμευτικότητα έναντι όλων και προς πάσα χρήση (erga omnes).
Είναι αλήθεια ότι όλα αυτά τα χρόνια καθυστέρησης και κοντόφθαλμης πολιτικής «αδυνάτισαν» την ελληνική διαπραγματευτική θέση, ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση δουλεύει μεθοδικά για την οριστική λύση, στη «γραμμή του Βουκουρεστίου». Ελπίζω να μη χαθεί αυτό το παράθυρο ευκαιρίας, γιατί αυτό θα εδραιώσει αρνητικά τετελεσμένα, επιζήμια όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τις δύο γειτονικές χώρες.
Οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί
Το Ευρωκοινοβούλιο με συντριπτική –πραγματικά–πλειοψηφία υιοθέτησε ψήφισμα με το οποίο ζητά την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών που κρατούνται στην Αδριανούπολη. Κι ο πρόεδρος Μακρόν, απαντώντας σε ερώτηση του Νότη Μαριά για την τουρκική επιθετικότητα, δήλωσε στην Ευρωβουλή πως «η Γαλλία ανά πάσα στιγμή θα είναι παραστάτης σε κάθε κράτος-μέλος όταν η κυριαρχία του υφίσταται επίθεση». Πιστεύετε πως, αν η γειτονική μας χώρα προκαλέσει κάποιο θερμό επεισόδιο, υπάρχει πράγματι περίπτωση η βοήθεια κάποιων από τους εταίρους μας να μην εξαντληθεί στην υιοθέτηση ψηφισμάτων, αλλά να είναι και έμπρακτη;
Εργαζόμαστε για την ενίσχυση των διεθνών ερεισμάτων της χώρας, με στόχο την ειρήνη και με πλήρη σεβασμό στους κανόνες τους διεθνούς δικαίου. Το ψήφισμα για την άμεση απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, που εγκρίθηκε στην τελευταία Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, είναι ένα ηχηρό χαστούκι στην ηγεσία Ερντογάν, ένα μήνυμα σπάνιας ομοφωνίας για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα και προς την Τουρκία, ότι με ευθύνη της κλείνει την πόρτα προς την Ευρώπη, παραβιάζοντας ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου και κανόνες διεθνούς δικαίου.
Μήνυμα ομοψυχίας
Στέλνει, επίσης, ένα μήνυμα ομοψυχίας προς την Ελλάδα, που δείχνει την αξία που έχει η εθνική συνεννόηση και η σοβαρότητα σε ό,τι αφορά την υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων. Εξαντλούμε κάθε διπλωματικό και πολιτικό μέσο για την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών και θα συνεχίσουμε να κινούμαστε σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η τουρκική ηγεσία είναι ιδιαίτερα νευρική και επιθετική, και –όσο προχωράνε προς τις εκλογές του Ιουνίου– η επιθετική ρητορική θα εντείνεται. Παρακολουθούμε τις κινήσεις της τουρκικής πλευράς, διαθέτουμε εθνική στρατηγική, αυτοπεποίθηση, ισχυρά διεθνή ερείσματα και η στήριξη που απολαμβάνουμε θα οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα.
Δημοσιονομικά
Ας περάσουμε τώρα στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Ανακοινώθηκε ότι το 2017 το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν υπερδιπλάσιο του στόχου. Η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση πως έτσι «στράγγιξε» την οικονομία. Μία από τις απαντήσεις που δίνονται από στελέχη της κυβέρνησης που χειρίστηκαν τη διαπραγμάτευση είναι ότι τα μέτρα τα ζήτησαν οι θεσμοί, που δεν πίστευαν πως θα υπεραποδώσουν. Να μιλήσουμε, όμως, πρακτικά: αν υπερβούμε τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος, θα έχουμε εφαρμογή των αντιμέτρων· αλλά η περσινή υπέρβαση-«μαμούθ» τι είχε να προσφέρει στους πολίτες;
Η υπεραπόδοση των δημοσιονομικών στόχων ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της χώρας απέναντι στους θεσμούς, ενισχύει τις βάσεις για έξοδο στις αγορές, αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στην επενδυτική κοινότητα, ενδυναμώνει τις θετικές προοπτικές της οικονομίας. Παράλληλα, αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση Τσίπρα τηρεί τις δεσμεύσεις της εκεί που οι προηγούμενες κυβερνήσεις απέτυχαν παταγωδώς, έπαιρναν μέτρα, βύθιζαν όλο και περισσότερο τη χώρα στην ύφεση και την κρίση, χωρίς κανένα απολύτως αποτέλεσμα.
Η ελληνική κυβέρνηση αξιοποιεί το πλεόνασμα για να ανακουφίζει, έστω και προσωρινά, τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα, η οικονομία ανακάμπτει, έχουμε για πρώτη φορά ρυθμούς ανάπτυξης, ενισχύονται η εξωστρέφεια και η κατανάλωση και παράλληλα προχωράμε σε προοδευτικές μεταρρυθμιστικές τομές και προετοιμάζουμε το μετα-μνημονιακό αναπτυξιακό πλάνο.
Απέναντι από τις προγραμματικές μας θέσεις
Τίποτα από όσα σας ανέφερα δεν ήταν αυτονόητο πριν από τρία χρόνια όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση, και παρότι υπογράψαμε μια δύσκολη συμφωνία, απέναντι πολλές φορές και στις προγραμματικές μας θέσεις, έχουμε καταφέρει να είμαστε ένα βήμα πριν από την οριστική έξοδο από τα μνημόνια μετά από οκτώ ολόκληρα χρόνια.
Από εδώ και πέρα, θέτουμε ως στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη βελτίωση των κοινωνικών δεικτών, την ενδυνάμωση της πραγματικής οικονομίας, τη μείωση της ανεργίας και την ενίσχυση της εργασίας. Αυτά που λέμε προσπαθούμε βήμα-βήμα να τα κάνουμε πράξη, παρά τις πολύ μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά.
Το τέλος της «εποχής των μνημονίων»
Όταν τον Αύγουστο έρθει το τέλος της «εποχής των μνημονίων», οι πολίτες πιστεύετε ότι θα νιώσουν την ανάγκη να πανηγυρίσουν ή δεν θα έχουν την παραμικρή τέτοια διάθεση αναλογιζόμενοι τα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί και θα εξακολουθήσουν να τους βαραίνουν;
Η κατάσταση δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. Θα χρειαστούν χρόνια και σκληρή προσπάθεια για να ανακάμψει η χώρα και να επουλώσουμε βήμα-βήμα τις πληγές των μνημονίων. Μετά το τέλος του προγράμματος θα επανέλθουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και θα αυξηθεί σταδιακά ο κατώτατος μισθός με τρόπο που θα ενισχυθεί η ελληνική οικονομία και θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά της.
Ευρωπαϊκή εποπτεία
Η έξοδος της χώρας δεν σημαίνει ότι εν μια νυκτί θα περάσουμε από την κόλαση στον παράδεισο. Σημαίνει όμως ότι θα φύγουμε από την άγρια επιτροπεία και θα περάσουμε σε μια περίοδο ευρωπαϊκής εποπτείας με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες και συγκεκριμένα τον κανονισμό 472 του 2013. Αυτό ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη που βγήκαν από τα μνημόνια, όπως η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ιρλανδία.
Η ελευθερία κινήσεων από πλευράς μας θα αυξηθεί. Θα έχουμε ασφαλώς συγκεκριμένους στόχους και δεσμεύσεις για τα επόμενα χρόνια, αλλά τα μέσα με τα οποία θα υλοποιούμε αυτούς τους στόχους θα είναι ελληνικής επιλογής και ιδιοκτησίας. Και αυτό θα είναι μια πολύ σημαντική πρόοδος.
Γαλλικές φρεγάτες και ΑΝΕΛ
Τέλος, όσα συνέβησαν στο θέμα με τις γαλλικές φρεγάτες αποτελούν κατά τη γνώμη σας δείγμα πως υπάρχει πρόβλημα συνεννόησης των αριστερών μελών της κυβέρνησης με τους υπουργούς που προέρχονται από τους ΑΝΕΛ; Εσείς πώς αντιμετωπίζετε τη συζήτηση για το ενδεχόμενο να διενεργηθούν εκλογές μετά τον Αύγουστο και πριν τεθεί σε εφαρμογή η νέα μείωση των συντάξεων το 2019;
Δε θα ήθελα να σχολιάσω ζητήματα και χειρισμούς που αφορούν το υπουργείο Άμυνας. Η ηγεσία του υπουργείου τα γνωρίζει καλύτερα, και δεν είμαι από εκείνους που κάνουν πως τα γνωρίζουν όλα.
Όσο για τη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ, έχω επαναλάβει επανειλημμένως πως είναι μια αναγκαστικά συγκεκριμένη και χρονικά προσδιορισμένη κυβερνητική συνεργασία, με στόχο την έξοδο από το μνημόνιο. Οι διαφορές μας είναι συγκεκριμένες και ο στόχος της εξόδου από τα μνημόνια και την άγρια επιτροπεία είναι επίσης συγκεκριμένος.
Εκλογές στην ώρα τους
Τώρα προέχουν η ανάκαμψη της οικονομίας, η μείωση της ανεργίας και η χάραξη της αναπτυξιακής στρατηγικής για την επόμενη μέρα, μετά τα μνημόνια.
H γνώμη μου είναι πως το συμφέρον της χώρας είναι να γίνουν οι εκλογές στην ώρα τους, στο τέλος της τετραετίας. Αυτές οι εκλογές θα είναι ένα σκληρό ντέρμπι μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ και θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι και πάλι το πρώτο κόμμα. Νιώθω ικανοποίηση, γιατί την ίδια άποψη και αισιοδοξία συμμερίζεται και ο πρωθυπουργός, που έχει και την ευθύνη των τελικών επιλογών.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 4 Μαΐου 2018
