Αύξηση της χρηματοδότησης της ΕΕ σε τομείς όπως η έρευνα, η μετανάστευση, o έλεγχος των συνόρων και η άμυνα, αλλά και περιορισμένη μείωση κατά 5% στην Κοινή Γεωργική Πολιτική και την Πολιτική Συνοχής, προβλέπει η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ της περιόδου 2021-2027, που ανακοίνωσαν σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο Επίτροπος, αρμόδιος για τον προϋπολογισμό, Γκίντερ Έτινγκερ.
Συνολικά, η Επιτροπή προτείνει έναν μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό ύψους 1.135 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων (σε τιμές του 2018) για την περίοδο 2021-2027, που ισοδυναμεί με το 1,11% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ των 27 (ΑΕΕ). Αυτό το επίπεδο αναλήψεων υποχρεώσεων μεταφράζεται σε πληρωμές ύψους 1.105 δισ. ευρώ (ήτοι 1,08% του ΑΕΕ). Σημειώνεται ότι λαμβανομένου υπόψη του πληθωρισμού, το ύψος του νέου προϋπολογισμού είναι συγκρίσιμο με το μέγεθος του τρέχοντος προϋπολογισμού 2014-2020.
«Πρόκειται για μια ειλικρινή απάντηση στη σημερινή πραγματικότητα στην οποία η Ευρώπη θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο για να εξασφαλίσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από αστάθεια, τη στιγμή που το Brexit θα αφήσει ένα σημαντικό κενό στον προϋπολογισμό μας» αναφέρει η ανακοίνωση της Επιτροπής.
Παρουσιάζοντας την πρόταση της Επιτροπής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τόνισε ότι πρόκειται για ένα «ρεαλιστικό σχέδιο για το πώς μπορούμε να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους», επισημαίνοντας ότι οι καλές οικονομικές προοπτικές μάς δίνουν μια «ανάσα», αλλά «δε μας απαλλάσσουν από την υποχρέωση να εξοικονομήσουμε πόρους σε ορισμένους τομείς». Ο Ζ.‑Κ. Γιούνκερ τόνισε ότι τη σκυτάλη παίρνουν τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εκφράζοντας την πεποίθηση ότι στόχος θα πρέπει να είναι η επίτευξη συμφωνίας πριν από τις ευρωεκλογές το 2019.
Ο επίτροπος Έτινγκερ τόνισε ότι «επενδύουμε περισσότερο σε τομείς όπου ένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να ενεργεί μόνο του ή όπου είναι αποτελεσματικότερο να ενεργούμε από κοινού – στην έρευνα, τη μετανάστευση, στον έλεγχο των συνόρων ή στην άμυνα», ενώ –ταυτόχρονα– συνεχίζεται η χρηματοδότηση των παραδοσιακών, αλλά εκσυγχρονισμένων πολιτικών, όπως η Κοινή Γεωργική Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Επιτροπής, η Κοινή Γεωργική Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής θα εκσυγχρονιστούν ώστε να εξασφαλιστεί ότι μπορούν να συνεχίσουν να είναι αποτελεσματικές με λιγότερους πόρους και να εξυπηρετούν νέες προτεραιότητες. Για παράδειγμα, η πολιτική συνοχής θα διαδραματίζει έναν ολοένα σημαντικότερο ρόλο στη στήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη μακροπρόθεσμη ενσωμάτωση των μεταναστών.
Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει ότι ο πολυετής προϋπολογισμός που προτείνει σήμερα είναι «σύγχρονος, απλός και ευέλικτος». Σύγχρονος, διότι μειώνεται η γραφειοκρατία για τους δικαιούχους και τις διαχειριστικές αρχές, απλός, διότι προτείνεται να μειωθεί ο αριθμός των προγραμμάτων κατά περισσότερο από το ένα τρίτο (από 58 που είναι σήμερα σε 37 στο μέλλον), και ευέλικτος, διότι ενισχύονται τα μέσα διαχείρισης των κρίσεων με στόχο την αντιμετώπιση απρόβλεπτων γεγονότων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε τομείς όπως η ασφάλεια και η μετανάστευση.
Εξάλλου, η Επιτροπή για πρώτη φορά προτείνει δύο δημοσιονομικά μέσα, με στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας της ζώνης του ευρώ και τη σύγκλιση προς τα επίπεδα της ζώνης του ευρώ. Συγκεκριμένα, προτείνεται ένα νέο Πρόγραμμα Στήριξης Μεταρρυθμίσεων το οποίο –με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 25 δισ. ευρώ– θα παρέχει χρηματοδοτική και τεχνική στήριξη σε όλα τα κράτη-μέλη για την πραγματοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς και ένας μηχανισμός σύγκλισης που θα παρέχει στήριξη σε κράτη-μέλη εκτός ευρωζώνης, τα οποία πρόκειται να υιοθετήσουν το κοινό νόμισμα. Παράλληλα, προτείνεται ένα νέο μέσο, για τη σταθεροποίηση των επενδύσεων σε περιόδους «ασύμμετρων κλυδωνισμών», αλλά και για την τόνωση των επενδύσεων σε χώρες που θέλουν να προσελκύσουν επενδύσεις. Το μέσο αυτό θα λάβει αρχικά τη μορφή δανείων αντιστήριξης εγγυημένων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως και 30 δισ. ευρώ, που θα συνδυάζονται με χρηματοδοτική ενίσχυση στα κράτη-μέλη για την κάλυψη του κόστους των τόκων.
Σημειώνεται, τέλος, ότι η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ αποτελεί ευκαιρία για την επανεξέταση του ισχύοντος πολύπλοκου συστήματος επιστροφών και «επιστροφών επί επιστροφών». Η Επιτροπή προτείνει την κατάργηση όλων των επιστροφών και τη μείωση από 20% σε 10% του ποσού που παρακρατούν τα κράτη-μέλη κατά την είσπραξη τελωνειακών εσόδων (που αποτελούν έναν από τους «ιδίους πόρους») για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν απότομες και σημαντικές αυξήσεις των συνεισφορών για ορισμένα κράτη-μέλη, η Επιτροπή προτείνει τη σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων επιστροφών σε διάστημα πέντε ετών.
Σε μερικές εβδομάδες, η Επιτροπή θα παρουσιάσει λεπτομερείς προτάσεις για τα μελλοντικά χρηματοδοτικά προγράμματα ανά τομέα. Στη συνέχεια το Συμβούλιο της ΕΕ θα πρέπει να αποφασίσει ομόφωνα για το νέο προϋπολογισμό της ΕΕ, με την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τριπλασιασμό δαπανών για τη μετανάστευση και την άμυνα προτείνει στον νέο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ η Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τριπλασιασμό των δαπανών για τη μετανάστευση, το άσυλο και τη διαχείριση εξωτερικών συνόρων και τη δημιουργία ενός ειδικού Ταμείου για την Άμυνα, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, οι δαπάνες για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, τη μετανάστευση και το άσυλο σχεδόν τριπλασιάζονται, φτάνοντας τα 33 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ του τρέχοντος προϋπολογισμού. Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα νέα κονδύλια θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν 10.000 συνοριοφύλακες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνόρων και Ακτοφυλακής ως το 2027.
Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, η Επιτροπή προτείνει αύξηση των επενδύσεων κατά 40%, δηλαδή χρηματοδότηση ύψους 4,8 δισ. ευρώ και τη δημιουργία ενός ταμείου άμυνας, ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα ποσά αυτά θα συμπληρώνουν τις εθνικές δαπάνες για την έρευνα και την ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς. Επιπλέον, προτείνονται επενδύσεις ύψους 6,5 δισ. ευρώ για τη λεγόμενη «στρατιωτική κινητικότητα» στην ΕΕ.
Στην έρευνα και την καινοτομία η Επιτροπή προτείνει αύξηση των επενδύσεων κατά 50% και χρηματοδότηση ύψους 100 δισ. ευρώ. Τα ποσά αυτά θα διατεθούν για τα προγράμματα Horizon Europe και Ευρατόμ.
Έξαλλου, η Επιτροπή προτείνει εννεαπλάσια αύξηση των επενδύσεων σε ψηφιακό μετασχηματισμό και δίκτυα, με χρηματοδότηση που θα φτάνει τα 12 δισ. ευρώ.
Επίσης, προτείνεται ο υπερδιπλασιασμός των προγραμμάτων για τους νέους, όπως το ERASMUS+, με 30 δισ. ευρώ και για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης με 1,3 δισ. ευρώ.
Τέλος, προτείνεται η ενίσχυση της χρηματοδότησης της εξωτερικής δράσης κατά 26%, η οποία θα φτάσει τα 120 δισεκατομμύρια ευρώ, με ιδιαίτερη έμφαση στη «γειτονιά» της Ευρώπης και τη διατήρηση ενός ειδικού αποθεματικού για την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων, όπως π.χ. της μετανάστευσης. Για να συμπληρώσει τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στον τομέα της άμυνας, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μέσου για την ειρήνη εκτός προϋπολογισμού, ύψους 10,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να ενισχυθεί η ενδεχόμενη κοινή συμμετοχή σε τρίτες χώρες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
