Η χαμηλή πτήση του τουρκικού ελικοπτέρου και η ελληνική απάντηση με τροχειοδεικτικά πυρά επανέφερε στο προσκήνιο τη νήσο Ρω και ξύπνησε μνήμες από τη θρυλική «Κυρά της Ρω». Την «Κυρά της Ρωμιοσύνης».
Ποια ήταν η Κυρά της Ρω
Το πραγματικό όνομά της ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη. Γεννήθηκε το 1890. Το 1927 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην ακριτική νησίδα της Ρω, μαζί με το σύζυγό της, Κώστα Αχλαδιώτη. Σταδιακά, οι υπόλοιποι κάτοικοι εγκατέλειψαν το άγονο νησάκι. Το ζεύγος Αχλαδιώτη, ωστόσο, παρέμεινε εκεί και ασχολήθηκε με την κτηνοτροφία.
Η παρουσία του ζεύγους στην απομακρυσμένη βραχονησίδα ενοχλούσε τους Τούρκους, που συχνά δοκίμαζαν τις αντοχές τους. Μάλιστα, το 1929 ανέβηκαν στη Ρω και ύψωσαν την τουρκική σημαία. Μόλις το αντιλήφθηκε η Δέσποινα Αχλαδιώτη, πήρε ένα λευκό σεντόνι και γαλάζιο ύφασμα, έραψε μία ελληνική σημαία και με αυτήν αντικατέστησε την τούρκικη.
Το 1940, ο σύζυγός της αρρώστησε βαριά. Η φωτιά που άναψε η Δέσποινα Αχλαδιώτη για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελόριζου δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή και ο Κώστας Αχλαδιώτης δεν άντεξε. Άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στο γιατρό του Καστελόριζου.
Η Κυρά της Ρω επέστρεψε στο νησί, αυτήν τη φορά με την τυφλή μητέρα της. Συνέχισε να υψώνει καθημερινά την ελληνική σημαία στον ιστό της βραχονησίδας που βρίσκεται τρία μίλια βόρεια του Καστελόριζου και δύο μίλια δυτικά της Μικράς Ασίας.
Εκεί πέρασε και τα χρόνια της κατοχής, εκεί προσέφερε και τις υπηρεσίες της σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου, εκεί παρέμεινε ακόμη και όταν το Καστελόριζο βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα Δωδεκάνησα περιήλθαν στην Ελλάδα, με τη Συνθήκη των Παρισίων. Μαζί με αυτά, και η βραχονησίδα της Ρω με την Κυρά της.
Σταδιακά, οι υπόλοιποι κάτοικοι εγκατέλειψαν το νησί. Εκείνη ποτέ. Παρέμεινε μόνη της, να φυλάει τη Ρω και να προστατεύει την ελληνική σημαία. Επικοινωνούσε με το Καστελόριζο μέσω των ψαράδων που πήγαιναν συχνά στη βραχονησίδα, ενώ οι κάτοικοι του νησιού την αποκαλούσαν «Η Κόρη της Ρω».
Οι τουρκικές προκλήσεις και η παρασημοφόρηση
Το 1974, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ, μαζί με δύο συμπατριώτες του, εκμεταλλεύτηκαν την απουσία της Κυράς της Ρω, ανέβηκαν στη βραχονησίδα και ύψωσαν τη τούρκικη σημαία. Μόλις επέστρεψε στο σπίτι της, η Δέσποινα Αχλαδιώτη την κατέβασε και ανέβασε ξανά τη γαλανόλευκη.
Την επόμενη χρονιά, ένα αντιτορπιλικό του ελληνικού ναυτικού έφτασε στο Καστελόριζο και την παρασημοφόρησε για τον πατριωτισμό της. Το «παρών» στην παρασημοφόρηση έδωσαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού, για να την ευχαριστήσουν.
Εκείνη, διάβασε μερικά λόγια που είχε γράψει σε ένα χαρτί και ολοκλήρωσε τη μικρή ομιλία της με τη φράση «Ζήτω η Ελλάς».
Η αγάπη της για την πατρίδα, εξάλλου, ήταν αξιομνημόνευτη. Κάθε φορά που έβλεπε ένα καράβι να περνά από την περιοχή, έτρεχε στα βράχια και ανέβαζε την ελληνική σημαία με περηφάνια.
«Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια, η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τούρκικες ακτές. Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου», είχε πει η ίδια.
Ο θάνατός της και η ταφή δίπλα στον ιστό της σημαίας
Η Κυρά της Ρω έφυγε από τη ζωή στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη του Καστελόριζο και η σορός της μεταφέρθηκε στη Ρω και τάφηκε δίπλα στον ιστό όπου για τέσσερις δεκαετίες ύψωνε με περηφάνια τη γαλανόλευκη σημαία…
Το συγκλονιστικό αφιέρωμα του Φρέντυ Γερμανού στην Κυρά της Ρω:
