Διαφορετική νοοτροπία για μια άλλη Ελλάδα

Η πολύνεκρη πλημμύρα στη Μάνδρα Αττικής αναδεικνύει ανάγλυφα τις παθογένειες του πολιτικού μας συστήματος αλλά και της ελληνικής κοινωνίας. Μια ολόκληρη πόλη οικοδομήθηκε επί δεκαετίες με βάση έναν μυωπικό σχεδιασμό, που δεν λάμβανε υπόψη της ανάγκες απορροής των όμβριων υδάτων και οδηγούσε σε οικοδόμηση πάνω στη φυσική κοίτη ρευμάτων και χειμάρρων. Με τον τρόπο αυτό ικανοποιούνταν «λαϊκά» αιτήματα σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος, με τραγική κατάληξη, όχι μόνο στη Δυτική Αττική  αλλά και σε όλη την Ελλάδα, αφού οι πλημμύρες αυτού του είδους είναι συχνό φαινόμενο και αλλού, έστω και αν δεν βρίσκονται συνήθως στην ίδια τάξη μεγέθους από πλευράς αριθμού θυμάτων.

Μια εύκολη λύση είναι να ρίξουμε τον λίθο του αναθέματος στον καπιταλισμό, την επιδίωξη υπερκέρδους κλπ. Η αλήθεια όμως είναι ότι παρόμοια φαινόμενα κακοδιοίκησης δεν παρουσιάζονται κατά κανόνα στις μητροπόλεις του καπιταλισμού (Δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική), αλλά σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το πολιτικό σύστημα έχει ισχυρά πελατειακά χαρακτηριστικά και ασθενείς αντιστάσεις απέναντι σε όσους ζητούν και επιτυγχάνουν παντοειδής προσωπικές εξυπηρετήσεις. Έτσι η δημόσια διοίκηση και οι εκάστοτε πολιτικοί της προϊστάμενοι θυσιάζουν στο βωμό της βραχυπρόθεσμης πελατειακής ψηφοθηρίας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα όχι μόνο του πολεοδομικού αλλά και κάθε άλλου δημόσιου σχεδιασμού και προγραμματισμού, με αποτέλεσμα να αποτυγχάνουν κατά συρροή οι δημόσιες πολιτικές (π.χ. η κτηματογράφηση της χώρας που έχει εξελιχθεί σε «γεφύρι της Άρτας», το μετρό της Θεσσαλονίκης το οποίο θα καταγράψει παγκόσμιο ρεκόρ αργοπορίας κ.ο.κ.).

Χαρακτηριστικά είναι και η απροθυμία ανάληψης οποιασδήποτε πολιτικής ευθύνης, παράλληλα με την προσπάθεια δαιμονοποίησης  των πολιτικών αντιπάλων. Έτσι π.χ. η σημερινή κυβέρνηση και η περιφερειάρχης Αττικής αναθεματίζουν τους προκατόχους τους για όσα εκείνοι έπραξαν ή παρέλειψαν έως το 2014, αλλά παραλείπουν την αυτοκριτική τους για το γεγονός ότι την τελευταία τριετία δεν υλοποίησαν τον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό, παρότι ήταν γνωστό το πρόβλημα και η επιδείνωσή του λόγω των δασικών πυρκαγιών του 2016. Και βέβαια ακόμη και σήμερα, μετά την τραγωδία, λείπει από όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος κάθε διάθεση για ουσιαστικό διάλογο και εξεύρεση λύσεων, έτσι ώστε να γίνουν έστω και τώρα τα έργα εκείνα τα οποία είναι απαραίτητα για την αποτροπή παρόμοιων τραγωδιών στο μέλλον.

Η Ελλάδα χρειάζεται συνολική αλλαγή νοοτροπίας τόσο από τους πολιτικούς, όσο όμως και από τους πολίτες. Χρειάζεται αποδόμηση του πελατειακού συστήματος και παραγωγή κατά κυριολεξία πολιτικής, που θα έχει ως κριτήριο και οδηγό όχι το προσωπικό αλλά το κοινωνικό όφελος. Μια άλλη Ελλάδα είναι εφικτή αν την θέλουν οι Έλληνες.

*Ο κ. Χρυσόγονος είναι Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και Ευρωβουλευτής

Loading

Αφήστε μια απάντηση