Του Θ. Παπαδόπουλου
Χιλιάδες ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη, τα οποία ξεπερνούν τα 35.000, δημεύει αθόρυβα το κράτος, καθώς μέσω του… Κτηματολογίου θα περάσουν στην κυριότητα του δημοσίου.
Η «Politik» δημοσιεύει σήμερα αναλυτικά στοιχεία για τις περιοχές στις οποίες οι προθεσμίες δήλωσης στο κτηματολόγιο έχουν λήξει και σε ποιες περιοχές οι ιδιοκτήτες βρίσκονται κυριολεκτικά στο «κόκκινο», καθώς επίσης και τι πρέπει να κάνουν όσοι δήλωσαν μεν τις ιδιοκτησίες τους ωστόσο περιείχαν λάθη με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να τα χάσουν.
Η πρώτη «φουρνιά» ακινήτων που πέρασαν στην κυριότητα του Δημοσίου εντελώς «αθόρυβα» αφορά 21 περιοχές της χώρας, στις οποίες από τον Αύγουστο μέχρι και τα τέλη του 2017 τα ακίνητα αυτά απεικονίστηκαν στη βάση του κτηματολογίου ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Πρόκειται για τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (περιοχές στην Ημαθία, το Κιλκίς, την Πιερία) και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (περιοχές στην Ξάνθη, την Ροδόπη, την Καβάλα και τη Δράμα). Στις περιοχές αυτές οι προθεσμίες που είχαν στη διάθεσή τους οι πολίτες για να τα δηλώσουν έχει λήξει αμετάκλητα. Δεν είναι όμως και οι μοναδικές καθώς κάτι ανάλογο έχει συμβεί και σε περιοχές της Φθιώτιδας, της Άρτας, της Αρκαδίας, της Μεσσηνίας και των Τρικάλων.
Σε ότι αφορά το τρέχον έτος, τον Απρίλιο έληξε η προθεσμία σε δέκα περιοχές, ενώ μέχρι τέλη του έτους λήγει η προθεσμία σε ακόμη 80. Για παράδειγμα στην Ελευσίνα η προθεσμία λήγει στα τέλη Απριλίου, ενώ στα Βριλήσσια, τα Μελίσσια, το Νέο Ψυχικό, τη Νέα Πέραμο, το Γέρακα, τον Άγιο Ιωάννη Ρέντη και τη Νέα Σμύρνη οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να προχωρήσουν στις απαιτούμενες διαδικασίες από την 1η Μαΐου έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2018.
Να σημειωθεί ότι μετά τη λήξη της εν λόγω προθεσμίας, σε κάθε περιοχή, οι εγγραφές στο Κτηματολόγιο καθίστανται οριστικές και δεν μπορεί να ασκηθεί, η λεγόμενη «αγωγή διόρθωσης». Δηλαδή η τελευταία ευκαιρία για να δηλώσουν την ακίνητή περιουσία τους στο Κτηματολόγιο οι ιδιοκτήτες. Από κει και πέρα και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, το μόνο που μπορούν να κάνουν οι ιδιοκτήτες είναι να αξιώσουν χρηματική αποζημίωση για την ιδιοκτησία τους. Κάτι τέτοιο όμως απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες, δίχως να είναι σίγουρο ότι τελικά οι πολίτες θα αποζημιωθούν για το σύνολο της αξίας του ακινήτου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η υποβολή των δηλώσεων ιδιοκτησίας στις περιοχές που οι προθεσμίες έχουν λήξει ή αναμένεται να λήξουν μέχρι τα τέλη του 2018 είχαν γίνει πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες. Όταν, δηλαδή, ξεκίνησαν και τα πρώτα προγράμματα του Κτηματολογίου.
Υπενθυμίζεται ότι η δήλωση των ακινήτων στο Κτηματολόγιο είναι υποχρεωτική. Βάσει όσων προβλέπονται από τη νομοθεσία κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει ιδιοκτησιακό δικαίωμα σε ακίνητο (πχ πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία, δουλεία, εμπράγματη ασφάλεια, κατάσχεση κλπ.) υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στο Κτηματολόγιο, εντός συγκεκριμένων προθεσμιών.
Περισσότερα από 35.000 ακίνητα ζητούν ιδιοκτήτη
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Politik» τα ακίνητα που φαίνονται μέχρι στιγμής ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» σε όλη τη χώρα και λήγει η προθεσμία για τη δήλωσή τους εντός του 2018, ξεπερνούν τις 35.000. Από αυτά τα 32.000 είναι οικόπεδα και αγροτεμάχια ενώ τα υπόλοιπα 3.000 είναι κτίρια. Αντιλαμβάνεται κανείς τον κίνδυνο που ελλοχεύει για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων εάν δεν προχωρήσουν στη δήλωση των περιουσιακών τους στοιχείων. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι από τα 3.00 ακίνητα δεν ανήκουν στο σύνολό τους σε ιδιώτες. Πολλά από αυτά αφορούν σε δημόσια ακίνητα με εξαίρεση τα δασικά, ενώ υπάρχουν κτίρια και οικόπεδα τα οποία παραμένουν αδιάθετα από τις δομές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μέχρι το 2013 το δημόσιο δεν ήταν υποχρεωμένο να «δηλώνει» στο κτηματολόγιο την περιουσία του.
Τελευταία ευκαιρία
Το όλο θέμα ωστόσο δεν έχει να κάνει με όσους έχουν χάσει τις προθεσμίες αλλά και με αυτούς που έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές που γνωρίζουν από θέματα ιδιοκτησίας, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να προσέλθουν στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο και να πιστοποιήσουν ότι έχει περαστεί ορθά στην κτηματολογική βάση. Με τον τρόπο αυτό θα εξαλείψουν την πιθανότητα να έχει γίνει κάποιο λάθος και να υπάρξουν ζητήματα με τις ιδιοκτησίες τους.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές σε περίπτωση που διαπιστώσουν ότι υπάρχουν κάποια «προφανή» λάθη στην καταγραφή των στοιχείων της ιδιοκτησίας τους, όπως πχ στο ονοματεπώνυμο και την ημερομηνία γέννησης του ιδιοκτήτη ή λάθη στο είδος δικαιώματος και το συμβολαιογραφικό έγγραφο, τότε πρέπει να κάνουν αίτηση διόρθωσης στον προϊστάμενο του αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου.
Διαφορετική οδό θα πρέπει όμως να ακολουθήσουν σε περίπτωση που τίθεται ζήτημα ιδιοκτησιακής αμφισβήτησης. Εάν δηλαδή το ακίνητο έχει καταχωριστεί στο όνομα τρίτου ή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου. Εκεί η μόνη οδός που έχουν οι πολίτες είναι να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη και να καταθέσουν αγωγή.
Το ίδιο θα πρέπει να πράξουν εάν – για οποιοδήποτε λόγο – δεν δηλώθηκε στο Κτηματολόγιο το ακίνητό τους, ακολουθώντας μία απλή και σύντομη διαδικασία στο αρμόδιο Πρωτοδικείο.
Ποιοι έχασαν ή κινδυνεύουν να χάσουν τα ακίνητα
Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι γιατί κάποιος να μην θέλει να δηλώσει το ακίνητό του και να κινδυνεύει να το χάσει ή να το έχει ήδη χάσει. Σύμφωνα με πληροφορίες της «politik» συνήθως αυτά α πρόσωπα είτε είναι κάτοικοι εξωτερικού, είτε συνιδιοκτήτες, άνθρωποι δηλαδή οι οποίοι δεν θέλουν να επιβαρυνθούν επιπλέον με φορολογικά βάρη αλλά και αμελείς.
Σε ότι αφορά τους κατοίκους εξωτερικού συνήθως πρόκειται για ομογενείς τρίτης και τέταρτης γενιάς οι οποίοι δεν γνωρίζουν καν σε αρκετές περιπτώσεις που βρίσκεται το ακίνητό τους. Όσοι φοβούνται τη φορολογική επιβάρυνση είναι κυρίως ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων πολύ χαμηλής αξίας για τα οποία όμως θα κληθούν να καταβάλλουν ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικό φόρο.
Στην περίπτωση όπου υπάρχουν δύο ή τρεις συνιδιοκτήτες και κάποιοι από αυτούς δεν έχουν προχωρήσει στη δήλωσή του ακινήτου στο Κτηματολόγιο, τότε το μερίδιο τους περνά στο ελληνικό Δημόσιο, με αποτέλεσμα η συνιδιοκτησία πλέον του ακινήτου να είναι μαζί με το κράτος. Μια άλλη κατηγορία είναι οι ιδιοκτήτες που δεν διαθέτουν τίτλους, αλλά διαθέτουν ακίνητα διά λόγου, που έχουν μεταβιβαστεί από γενιά σε γενιά. Ειδικά σε παλαιότερες δεκαετίες αρκετές φορές τα ακίνητα άλλαζαν χέρια με αυτό τον τρόπο. Ωστόσο μη έχοντας τίτλους ιδιοκτησίας οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να προχωρήσουν σε καμία δικαιοπραξία και δεν το δηλώνουν στο Κτηματολόγιο καθώς θεωρούν ότι δεν μπορούν να το κατοχυρώσουν. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν πάντοτε τίτλοι ιδιοκτησίας. Για παράδειγμα κάποιος θα μπορούσε να υποβάλλει έγγραφα με τα οποία θα αποδεικνύεται η χρησικτησία του ακινήτου όπως οι λογαριασμοί ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, αποδεικτικά επιδότησης, Ε9 κτλ, ώστε να αποδεικνύεται 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως τονίζουν στην «Politik» καλά πληροφορημένες πηγές που γνωρίζουν από θέματα ιδιοκτησίας ακινήτων, το καλύτερο είναι ο κάθε πολίτης να προσέρχεται στα αρμόδια κτηματολογικά γραφεία και να ενημερώνεται για το τι ακριβώς προβλέπει η νομοθεσία και όχι να βγάζει αυθαίρετα συμπεράσματα ώστε να μην βρεθεί αντιμέτωπος με περιπέτειες σε ότι αφορά την ιδιοκτησία του.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 04 Μαΐου 2018
